Mã Não Diêm Nguyên – Loại đá đầy màu sắc từ miền Trung của Trung Quốc

Mã não Diên Nguyên có được tên gọi của nó vì nó được khai thác ở huyện Diêm Nguyên, tỉnh Tứ Xuyên. Vì cùng gần khu vực khai thác Nam Hồng, nên loại đá này được gọi như là “anh em của Nam Hồng“, Loại đá này trước đây không được biết đến nhiều, nhưng nó đã dần trở nên phổ biến trong những năm gần đây. Tất cả là nhờ màu sắc kì lạ, có-một-không-hai của loại đá này.

Đặc điểm của mã não Diêm Nguyên

Tên khoa học	Chalcedony	Hệ tinh thể	Trigonal
Tên thương mại	Diêm Nguyên Mã Não	Phân tách	Không
Công thức hóa học	SiO2	Độ dai	good
Tên hóa học	Silicate	Màu sắc	Hồng, tía, xanh, vàng và kết hợp các màu này
Độ cứng Mohs	6.5 – 7	Vệt	Trắng
Tỉ khối	2,55-2,70	Ánh	Ánh mỡ, Ánh thủy tinh
Chiết suất	1,535-1,539	Nguồn khai thác	Huyện Diêm Nguyên, Lương Sơn thuộc tỉnh Tứ Xuyên

Mã não diêm nguyên về cấu tạo cũng tương tự như những loại mã não khác. Cái làm nên sự đặc biệt của loại đá này có thể kể đến:

Về màu sắc

Màu sắc của mã não Diêm Nguyên được nhận xét là mềm mại, ấm áp dịu nhẹ. Đều này ít khi thấy đối với các loại mã não khác mà người tiêu dùng ưu chuộng những màu sắc sặc sỡ, ví dụ như Nam Hồng. Loại đá này có được màu đỏ là do ion Fe⁺, các sắc thái từ hồng đến đỏ phụ thuộc vào hàm lượng ion này; ngoài ra Ti và Fe kết hợp tạo màu tím, Cu và Fe tạo ra màu xanh lục.

Về chất đá

Về kết cấu lẫn màu sắc bên ngoài nhìn chung tốt, màu sắc thường phân bổ rất đều đặn, ít mảng xấu, ít tỳ vết bên ngoài. Chất đá bên trong thường là chất lượng cao ít nứt gãy, ít tỳ vết bên trong nên rất phù hợp cho việc chạm khắc. Không như Nam Hồng, mã não Diêm Nguyên nếu là loại cao cấp (đục, ánh mỡ và có màu sắc đẹp) thì đều có thể mài thành hạt hay khắc thành tác phẩm.

Về độ trong

Độ trong không được đánh giá cao đối với mã não Diêm Nguyên như người anh em Nam Hồng, bởi vì phần lớn mã não Diêm Nguyên chỉ đạt được độ trong cao nhất ở mức “bán trong mờ”, chứ không thể trong như các loại ngọc “băng chủng” được.

Nguồn gốc và lịch sử của mã não Diêm Nguyên

Nếu nói Nam Hồng đã có lịch sử từ thời nhà Thanh thì mã não Diêm Nguyên chỉ mới được ưa chuộng trong vài năm trở lại đây. Có nhiều nguyên nhân, trong số đó có thể kể đến việc giá Nam Hồng ngày càng đắt đỏ, hay màu sắc đa dạng và đẹp đẽ của chính mã não Diêm Nguyên làm người sử dụng yêu thích.

Mã não Diêm Nguyên được khai thác chủ yếu ở huyện Diêm Nguyên, Lương Sơn, tỉnh Tứ Xuyên, Trung Quốc. Để biết được tại sao loại đá đầy màu sắc này lại được gọi là “anh em” của Nam Hồng, chúng ta hãy tìm hiểu vị trí địa lí thú vị của khu vực này: Huyện Diêm Nguyên nằm ở rìa đông nam của cao nguyên Thanh Hải-Tây Tạng, ở bờ tây của hạ lưu sông Nhã Lung, thuộc quyền quản lý của tỉnh Lương Sơn, Tứ Xuyên. Diêm Nguyên cũng nằm giữa Mỹ Cô và Bảo Sơn, hai khu vực khai thác chính của Nam Hồng, nằm ở vị trí địa lý như vậy nên chất lượng đá sản xuất ra rất tốt.

Đánh giá chất lượng và giá trị của mã não Diêm Nguyên

Mã não Diêm Nguyên có thể được xem như là một loại đá mới nổi. Vì thế những nguyên tắc đánh giá giá trị của loại đá này có thể không được cụ thể và thống nhất, người mua hãy luôn đề phòng.

Giá trị của loại đá này, vì sự mới mẻ và mức độ quan tâm đến nó chỉ mới chớm, nên giá trị chung của nó luôn thấp hơn Nam Hồng một bậc và thấp hơn nhiều so với ngọc Hòa Điền.

Nhìn chung cũng giống như Ngọc Hòa Điền, hay Nam Hồng, cách định giá giá trị xoay quanh ba yếu tố chính: màu sắc, trình độ điêu khắc, và kết cấu.

Về màu sắc

Không như Nam Hồng với những cấp độ màu đỏ khác nhau, mã não diêm nguyên lại được đánh giá màu sắc theo hai nhóm con: loại có sắc đỏ và loại có nhiều màu khác nhau

Loại chỉ có sắc đỏ

Được xem là màu thuần khiết, xứng với danh xưng “người anh em của Nam Hồng”, sắc đỏ của Diêm Nguyên tuy không thể so lại với sắc đỏ của Nam hồng, nhưng nó mang một vẻ trầm ấm và mịn màng riêng. Trong thang màu ấy, các màu đỏ thẫm, đỏ, tím, tím đỏ, hồng là tốt nhất. Thông thường loại đá thô có màu sắc tuyệt hảo này chủ yếu dùng để chạm khắc các chủ đề khác nhau.

Nguyên liệu có màu như thế không dễ kiếm, nếu màu càng thuần khiết, kích thước càng lớn, trọng lượng càng nặng thì giá trị lại càng đắt. Đắt nhất trong các màu của Diêm Nguyên.

Loại có màu đỏ xen lẫn với màu khác

Đặc điểm cơ bản và thú vị của mã não Diêm Nguyên là sự pha trộn của nhiều màu sắc khác nhau. Sự có mặt của loại vật liệu vừa có màu đỏ, vừa xen kẽ với màu khác (ví dụ như vàng, tím) là minh chứng cho sự đặc biệt này. Vì loại này có sẵn với số lượng nhiều hơn nên có giá thấp hơn loại đỏ thuần khiết.

Loại có nhiều màu sắc khác nhau

Được xem như có màu “kẹo ngọt”, những màu sắc bắt mắt này của mã não Diêm Nguyên dễ dàng thu hút ánh nhìn của mọi người.

Các sản phẩm được làm từ vật liệu này rất đa dạng, có thể là hạt tròn, hạt được chạm, hoặc mặt dây,.. Nhìn chung loại có hiều màu sắc khác nhau tuy nhìn bắt mắt, nhưng vì chúng rất sẵn có nên giá cũng thấp hơn hai màu kia.

Về trình độ chế tác

Ở mã não Diêm Nguyên, một viên đá có màu đẹp ngoài việc chạm khắc thành tác phẩm, vẫn có thể được mài thành hạt tròn để xâu chuỗi, ngoài ra việc khắc trực tiếp lên hạt tròn cũng phổ biến đối với loại đá này hơn Nam Hồng

Điểm đặc biệt nhất của mã não Diêm Nguyên là sự phân bổ màu sắc đặc biệt của nó. Vì thế một người thợ điêu khắc lành nghề sẽ phải lợi dụng sự phân bố màu sắc ấy mà tạo ra một tác phẩm của ý nghĩa và tính nghệ thuật. Những tác phẩm cao cấp nhất của loại đá này đều là sự kết hợp giữa màu sắc hoàn hảo và tay nghề thượng thừa của nghệ nhân.

Về kết cấu

Kết cấu không phải là vấn đề đối với mã não Diêm Nguyên. Nhìn chung loại đá này có kết cấu tốt, ít tỳ vết bên trong và bên ngoài, ngay cả ở những loại rẻ tiền.

Độ trong suốt không được ưa chuộng ở loại đá này. Ở Nam Hồng có loại “băng chủng” tuy nhiên ở Diêm Nguyên các viên đá chỉ có thể đạt mức bán trong mờ, chưa thể nào đạt đến mức để có thể xem là “băng”. Ngoài ra đá hơi trong cũng rất nhiều và màu thường kém. Nên vì thế loại có độ trong cao không được ưa chuộng và có giá không cao