Lapis lazuli — cái tên có nguồn gốc từ tiếng Latin có nghĩa là “đá xanh” — từ lâu đã được trân trọng như một vật liệu quý cùng với các công dụng khác của nó. Người Ai Cập cổ đại nghiền nó thành bột để sử dụng trong mỹ phẩm. Những nghệ nhân thời trung cổ đã sử dụng nó trong tranh khảm để tô điểm cho các thánh đường. Các họa sĩ thời Phục hưng thèm muốn lapis như một thành phần để tạo ra chất “ultramarine” màu xanh lam, một loại vật liệu đắt tiền có độ sáng và độ ổn định vô song.
Trâm cài plique-a-jour phục hưng Ai Cập năm 1930. vàng 14k, ngọc trai và lapis.
Đặc điểm của Lapis Lazuli
Tên khoa học
Lapis Lazuli
Chiết suất
1.50, đôi lúc 1.67
Tên thương mại
Ngọc Lưu Ly
Độ dai
fair
Cấu thành từ
Cấu thành chủ yếu từ lazurite, calcite, pyrite
Màu sắc
Tím, xanh ngả tím, có đốm vàng của pyrite và mảng trắng của calcite
Độ cứng Mohs
5 – 6 tùy thành phần
Cát khai
không
Tỉ khối
2.75 (+0.25,-0.25)
Nguồn khai thác
Afghanistan, Chile, Nga
Lapis lazuli là một loại đá được cấu thành từ sự kết hợp của một số khoáng chất. Loại đá quý cổ đại này chứa ba khoáng chất với số lượng khác nhau: lazurite, calcite và pyrite. Đôi khi, nó cũng chứa một hoặc nhiều khoáng chất sau: diopside, amphibole, feldspar và mica.
Lazurite chịu trách nhiệm cho màu xanh, calcite là các mảng trắng, còn pyrite là các đốm vàng
Ma trận calcite
Lapis thường chứa lượng khác nhau của ma trận canxit màu trắng – là loại đá chủ bao quanh vật liệu đá quý – hoặc chứa các đốm/đường vân pyrite màu vàng lấp lánh, hoặc cả hai. Lapis Lazuli cũng có thể có màu đồng nhất, mịn, không có pyrite và calcite có thể nhìn thấy được.
Lapis này chứa quá nhiều calcite, phần lớn là các mảng trắng
Lapis này không có calcite và pyrite dễ thấy. Tuy nhiên nó chứa quá nhiều lazurite làm cho nó sẫm màu.
Độ trong
Lapis có độ trong từ trong suốt đến mờ đục, với ánh thủy tinh hay ánh sáp.
Độ dai
Nó có độ dai tương đối, vừa đủ để mài khắc thành các tách phẩm lớn.
Độ cứng Mohs
Độ cứng của nó nằm trong khoảng từ 5 đến 6 trên thang Mohs, tùy thuộc vào sự pha trộn của các khoáng chất.
Màu sắc
Được mô tả với những cái tên khác nhau như “indigo”, “royal”, “midnight” hoặc “marine blue”, màu đặc trưng của lapis lazuli là hơi xanh lục đến xanh lam hơi xám, có tông màu trung bình đến tối và độ bão hòa cao.
Màu này là của lapis chất lượng cao, ít calcite và pyrite
Mặc dù nhiều người liên kết lapis lazuli với màu xanh lam đậm, nó cũng được tìm thấy trong các sắc thái khác của màu xanh lam và thậm chí là các màu khác. Màu của nó có thể từ xanh tím đậm và xanh royal đến xanh nhạt, đến xanh ngọc lam và xanh lục. Sự kết hợp của các khoáng chất cấu thành quyết định màu sắc. Ví dụ, lazurite chịu trách nhiệm cho lapis có màu xanh royal, trong khi một khoáng chất được gọi là afghanite tạo ra màu xanh lam nhạt.
Lịch sử và truyền thuyết về Lapis Lazuli
Thương mại các đoàn lữ hành trên Con đường Tơ lụa, con đường lớn Nối Đông Á, Trung Á dài đến tận Địa Trung Hải và Châu Âu
Các nhà sử học tin rằng mối liên hệ giữa con người và lapis lazuli đã kéo dài hơn 6.500 năm. Loại đá quý này được các nền văn minh cổ đại của Lưỡng Hà, Ai Cập, Trung Quốc, Hy Lạp và La Mã trân trọng. Họ đánh giá cao nó vì màu sắc sống động, tinh tế. Họ đánh giá cao nó nhiều như họ đánh giá cao những viên đá quý màu xanh lam khác như sapphire và ngọc lam.
Các đoàn lữ hành vận chuyển hàng hóa là những viên lapis lazuli quý giá của họ qua Bactria, trên đường đến các thành phố lớn của người Hy Lạp cổ đại, người Ấn Độ, Ai Cập, Lưỡng Hà và Ba Tư. Marco Polo đã đề cập đến các mỏ lapis trong khu vực vào năm 1271, nhưng ít người bên ngoài đã nhìn thấy chúng vì vị trí khắc nghiệt của chúng.
Quả trứng Fabrege làm từ Lapis Lazuli và vàng
Trong hàng ngàn năm, lapis đã được thời trang để thể hiện màu sắc đậm và phong phú của nó. Thông thường, lapis được sử dụng trong đồ trang sức đã được cắt thành cabochon, hạt, khảm và viên. Nhưng công dụng của lapis lazuli chưa bao giờ chỉ giới hạn ở đồ trang sức. Nó cũng là một vật liệu khắc phổ biến. Trong suốt lịch sử của nó, lapis đã được tạo thành các vật dụng thực tế, bao gồm bảng trò chơi, bát, cán dao găm, lược chải tóc và bùa hộ mệnh.
Ngày nay, lapis thường được tạo hình thành các tác phẩm điêu khắc theo chủ đề thiên nhiên và tự do. Một số tác phẩm chạm khắc này trở thành nghệ thuật có thể mặc được, một số khác chỉ mang tính chất trang trí.
Một cây kèn saxophone bằng kèn lapis lazuli trong bộ sưu tập 21 tác phẩm “Symphony in Gemstones”. Art Sexauer đã ủy quyền cho thợ điêu khắc đá quý bậc thầy Lothar Hermann của Idar-Oberstein tạo ra bộ sưu tập nhạc cụ tinh tế này bằng chất liệu đá quý và vàng 18K.
Các nguồn khai thác Lapis Lazuli
Nguồn khai thác lapis lazuli tốt nhất ngày nay cũng giống như nguồn khai thác truyền thống có từ hàng nghìn năm trước – những ngọn núi của Afghanistan. Các nguồn chính khác là Chile và hồ Baikal ở Siberia, Nga. Các nguồn nhỏ là Angola, Canada, Colorado (Mỹ) và Pakistan.
Afghanistan
Badakshan, một tỉnh ở Afghanistan ngày nay, là một vùng núi hoang vu, không có bất kỳ thảm thực vật nào. Những rặng núi tuyệt cao 6000m, và được điểm xuyết bởi những khe núi hiểm trở. Con người đến đó để tìm kiếm một thứ duy nhất: kho báu màu xanh mang tên lapis lazuli.
Badakshan, một tỉnh ở Afghanistan, nằm ở cực bắc đất nước này. Là vùng núi cao hoang vu và hiểm trở
Badakshan, một tỉnh ở Afghanistan ngày nay, là một vùng núi hoang vu, không có bất kỳ thảm thực vật nào. Những rặng núi tuyệt cao 6000m, và được điểm xuyết bởi những khe núi hiểm trở.
Đoàn người vận chuyển hàng hóa vào Thung lũng Panjshir từ Pakistan.
Vẻ đẹp thơ mộng của vùng núi hẻo lánh cựa bắc afghanistan
Các mỏ ở Afghanistan là những hang động khổng lồ được nối với nhau bằng những lối đi hẹp, nóng bức và ngột ngạt. Những người thợ mỏ sử dụng thuốc nổ để tách rời các tấm đá thô rời khỏi các bức tường hang động. Thật không may, công nhân đôi khi sử dụng quá nhiều thuốc nổ mà không có các biện pháp phòng ngừa an toàn đầy đủ. Điều này gây ra các vụ sập hang và các thảm họa khác dẫn đến những cái chết thương tâm. Thuốc nổ cũng có thể làm hỏng đá thô, gây ra các vết nứt làm cho những sản phẩm thu được kém giá trị trên thị trường.
Để khai thác lapis, người ta phải đào hang sâu vào lòng núi. Trên hình là hai người thợ mỏ trước hệ thống hang chằng chịt
Những thợ mỏ này đang vác thành quả của họ đến các phiên chợ. Quãng đường đi rất nguy hiểm và có thể tính bằng tuần.
Người thợ mỏ này đang so một mảng lapis trên vách đá. để tách nó ra, thường họ dùng thuốc nổ, tuy nhiên thuốc nổ lại nguy hiểm cho cả con người và tảng đá thô.
Lapis lazuli đến từ Afghanistan là lapis có chất lượng cao nhất
Thành quả sau nhiều tháng lao động
Người đàn ông này đang kiểm tra những khối lapis
Những người thợ mỏ vác ba lô mang những khối đá lapis thô xuống những con đường mòn trên núi dốc để đến địa điểm cắm trại của họ. Cuộc hành trình nguy hiểm kéo dài khoảng một tuần rưỡi và các con đường có thể bị chặn bởi các nhóm khủng bố yêu cầu trả tiền để đi qua. Sau đó, đá thô có thể được chuyển đến miền tây Pakistan để chế tác hoặc buôn bán.
Lapis thành phẩm trong một cửa hàng ở Kabul. Màu sắc của lapis đến từ afghanistan là tuyệt vời. Các sản phẩm làm từ lapis có thể thấy như bình hoa, dĩa, đế, đá khắc chữ, thậm chí là bàn cờ và bản đồ afghanistan
Lapis thành phẩm trong một cửa hàng ở Kabul. Màu sắc của lapis đến từ afghanistan là tuyệt vời. Các sản phẩm làm từ lapis có thể thấy như bình hoa, dĩa, cốc, hộp, chân đèn
Sam Naseri – về Lapis Lazuli đến từ Afghanistan
Naseri lớn lên trong nghề buôn bán lapis, làm việc cho cha mình khi còn là một cậu bé. Sinh ra ở Afghanistan, anh ta tự tin về kiến thức sâu sắc về loại quý này của quê hương.
Naseri bắt đầu câu chuyện bằng cách khoe các mẫu lapis lazuli chất lượng tốt nhất của công ty mình và mô tả các loại khoáng chất và thành phần khác nhau của chúng. Công ty của anh chuyên bán đá thô, nhưng cũng sản xuất quả cầu, đồ chạm khắc, hạt và các mặt hàng khác từ vật liệu quý hiếm có màu xanh tuyệt vời này.
Các vật liệu có màu xanh royal tốt nhất chỉ đến từ hai mỏ trên thế giới – ở Chile và Afghanistan, trong đó Afghanistan là nguồn vốn được ưa chuộng. Sam Naseri giải thích rằng loại vật liệu cũ hơn – vốn từ một mỏ không còn hoạt động – có chất lượng cao hơn nhiều so với vật liệu mới bây giờ. Hiển nhiên chúng cực kỳ hiếm và nhận được nhu cầu lớn từ người mua.
Xung quanh anh ấy là những khối đá, sản phẩm của công ty mình, anh ấy giới thiệu cho chúng ta hiểu về lapis lazuli ở những cấp độ chất lượng khác nhau. Naseri phun một ít nước lên một trong những mẫu chất lượng cao của mình, làm nổi bật các đặc điểm của một viên đá tuyệt hảo. Sau đó, anh ta đặt hai quả cầu đá có chất lượng khác nhau cạnh nhau. Sam Naseri giải thích rằng lapis lazuli có độ cứng tốt nên dễ dàng đánh bóng bằng các thiết bị phù hợp. Người mua tìm kiếm một viên đá diện tích có thể sử dụng càng nhiều càng tốt khi mua đá thô.
Khi được hỏi bằng cách nào lapis lazuli đi từ của mỏ đến chợ, Naseri nói rằng nó được vận chuyển bằng ô tô, ngựa, người, la — bất kỳ phương tiện giao thông nào hiện có. Công ty của anh – Global Gems – bán ở Mỹ và cả quốc tế. Khách hàng bao gồm các nhà thiết kế, thợ khảm và nhà sản xuất đồ trang sức và hạt. Các mẫu lớn hơn được sử dụng cho các dự án ốp lát gạch cao cấp.
Loạt phân đoạn phỏng vấn này cho chúng ta thấ một người đàn ông có tình yêu thực sự và kiến thức sâu sắc về loại đá quý đẹp và kỳ lạ mà anh ta kinh doanh.
Những thăng trầm
Trong cuộc nội chiến năm 1984 của Afghanistan, chính phủ đã bán một số lượng lớn lapis để gây quỹ chống lại chế độ do Liên Xô chống lưng. Kết quả là, một lượng lớn lapis thô tràn ngập thị trường toàn cầu và giá cả giảm xuống. Trong những năm 1990, tình trạng bất ổn dân sự trong khu vực đã ảnh hưởng đến thị trường toàn cầu. Nguồn cung lapis lazuli thô từ Afghanistan giảm 50% do giao tranh ở khu vực khai thác Badakhshan. Hầu hết lapis được bán cho người mua ở Hồng Kông, và doanh số bán hàng ở khu vực đó giảm do suy thoái kinh tế châu Á.
Kể từ vụ tấn công khủng bố ngày 11 tháng 9 năm 2001, nguồn cung cấp lapis lazuli chỉ còn lẻ tẻ. Trong khi Badakhshan là một khu vực tương đối ổn định và an ninh trước đó, sau khiHoa Kỳ loại bỏ Taliban khỏi quyền lực, khu vực này ngày càng trở nên kém an ninh hơn. Vào thập kỷ thứ hai của thiên niên kỷ mới, rủi ro từ khủng bố đã tăng lên đáng kể, làm thu hẹp nguồn cung cấp lapis.
Chile
Lapis lazuli đã được khai thác từ Vùng Coquimbo của Chile từ năm 1905. Một số nguyên liệu khai thác từ vùng này đạt đến chất lượng của lapis lazuli cao cấp đến từ Afghanistan. Vật liệu Lapis Chile cấu thành từ lazurite xanh, cùng với wollastonite, canxit, haüyne, diopside, pyrite và một lượng nhỏ các khoáng chất khác. Các mỏ lapis nằm trên dãy núi Andes ở độ cao 3.500 m. Ngày nay, khu vựa này cho ra đời khoảng 150 tấn đá thô hàng năm. Phần lớn lapis lazuli được chế biến tại địa phương. Lapis lazuli chất lượng cao được sử dụng làm đồ trang sức hoặc chạm khắc, vật liệu chất lượng thấp hơn được chạm khắc hoặc sử dụng trong các vật liệu xây dựng, trang trí, nội khác nhau, chẳng hạn như mặt bàn hoặc gạch lát.
Lapis lazuli đã được khai thác từ Vùng Coquimbo của Chile. Vùng này sát biên giới với Argentina, rất hẻo lánh và trên núi cao.
Mỏ Lapis ở Chile là mỏ lộ thiên
Mỏ Lapis ở Chile là mỏ lộ thiên, như hình ta có thể thấy dãy đá màu xanh lapis lộ ra khỏi bề mặt
Lapis đến từ Chile chất lượng thường không cao bằng lapis đến từ Afghanistan
Hai công ty — Las Flores de Los Andes S.A. và Compañía Minera LapisChile S.A. — hiện đang khai thác lapis lazuli và cung cấp nguyên liệu thô và thành phẩm cho thị trường địa phương và quốc tế. Hầu hết lapis lazuli do Las Flores de Los Andes khai thác được bán dưới dạng vật liệu thô, tính theo kg, với nhiều kích cỡ khác nhau. Phần lớn được gia công trong nước, phần còn lại chủ yếu đến Đức, Ý và Hoa Kỳ. Một ngành công nghiệp phát triển mạnh của các nghệ nhân địa phương Chile làm việc riêng lẻ hoặc theo nhóm gia đình nhỏ, để sản xuất đồ trang sức và các đồ vật trang trí làm từ lapis lazuli.
Phần lớn các đá thô được xử lý tại địa phương, do các nhân công nhỏ lẻ đảm nhiệm
Người đàn ông này đang mài một quả cầu lapis, chất lượng của nó là tốt
Lapis đến từ Chile có chất lượng cao nhất vẫn có thể sánh ngang với hàng tốt đến từ Afghanistan
Một bộ trang sức làm từ lapis lazuli đến từ chile
Đánh giá giá trị của lapis lazuli
Giá trị của lapis có thể được xác định từ hai yếu tố quan trọng: màu sắc của viên đá (vốn có được từ kết cấu của nó), và trình độ mài khắc của người thợ
Màu sắc
Lapis lazuli chất lượng cao nhất phải có một màu xanh đồng đều, có nghĩa là không thể thấy các mảng calcite trắng. Càng nhiều mảng calcite trắng, thì viên đá càng giảm giá trị
Lapis lazuli còn có thể chứa các đốm pyrit màu vàng. Nếu các đốm vàng nhỏ và rải rác một cách hấp dẫn khắp viên đá quý, thì sự hiện diện của chúng không nhất thiết làm giảm giá trị của lapis lazuli. Tuy nhiên, những viên lapis chất lượng thấp nhất trông xỉn màu và có màu xanh lục, là kết quả của việc dư thừa pyrit.
Lapis lazuli, Afghanistan, 25 cts
Các cấp độ hất lượng của lapis dựa trên màu sắc và sự hiện diện hay không có các khóang chất calcite hoặc pyrite. Các loại lapis trên thị trường hiện nay, theo thứ tự giá trị của chúng, là:
Ba Tư hoặc Afghan
Màu xanh đậm, đồng đều, tone đậm vừa, hơi ngả tím. Chứa ít hoặc không có pyrite, và không có calcite
Nga hay Siberia
Nhiều tông màu và độ đậm nhạt khác nhau của màu xanh. Chứa pyrite và có thể chứa một số calcite
Chile
Thường nhuốm màu hoặc đốm với màu xanh lá cây, với ma trận calcite rõ ràng
Những viên lapis này cho chúng ta thấy màu sắc với những chất lượng khác nhau, tăng dần từ trái sang phải
Lưu ý, đối với lapis và nhiều loại đá quý khác, vẻ ngoài hay màu sắc của viên đá có thể được mô tả bằng cách sử dụng một tính từ đề cập đến một quốc gia hoặc khu vực, nhưng điều đó không nhất thiết có nghĩa là viên đá quý thực sự đến từ khu vực đó. Do đó, những chiếc vòng tay có nhiều đốm canxit trắng và nhiều mảng xanh có thể được bán với tên “Chile”, nhưng điều này không có nghĩa là nó thực sự đến từ Chile.
Mài cắt
Trong hàng ngàn năm, lapis đã được chế tác để thể hiện màu sắc mãnh liệt của nó. Thông thường, các kiểu cắt lapis để sử dụng trong đồ trang sức là cabochon, hạt, khảm và viên, cũng như chạm khắc trang trí.
Mặt dây chuyềnchạm khắc lapis lazuli đặt với 6 viên kim cương và một viên hồng ngọc bằng vàng vàng 18 karat. 40 x 9 x 40 mm. 21 g. Treo trên dây lụa.
Chủ đề thiên nhiên và tự do là chủ đề chính cho tác tác phẩm điêu khắc, chạm khắc lapis thời hiện đại. Một số tác phẩm chạm khắc này trở thành trang sức có thể mang được, những tác phẩm khác hoàn toàn chỉ mang tính chất trang trí.
Một tảng lapis được mài và đánh bóng theo phong cách tự do
Một phần của ‘Bản giao hưởng đá quý’. Cello chạm khắc lapis lazuli bởi Lothar Herrmann ở Idar-Oberstein, Đức. Nó được xâu bằng tay bằng dây vàng 14K trên cả đàn và cung. Nó nặng 25,4 gram. Của Art Sexauer.
Nhìn chung, giá trị nghệ thuật nâng tầm vẻ đẹp của lapis. Vì thế, tuy sản lượng dồi dào, chỉ một phần nhỏ là được chế tác nghệ thuật, phần lớn còn lại biến thành đá lát, hay mặt bàn.
Lapis Lazuli đã qua xử lý và Lapis Lazuli giả mạo
Lapis Lazuli đã qua xử lý
Các phương pháp xử lý lapis lazuli là phổ biến, nhưng chúng không vĩnh viễn và viên đá đã được xử lý luôn có giá trị thấp hơn viên đá lapis tự nhiên có bề ngoài tương tự.
Nhuộm màu
Nhuộm là một trong những phương pháp xử lý lapis phổ biến nhất. Nó cải thiện màu sắc và che giấu các tạp chất canxit. Thuốc nhuộm có thể được áp dụng cho toàn bộ viên đá hoặc chỉ cho các mảng canxit màu trắng. Việc xử lý làm cho đá có màu xanh lam đồng đều hơn. Lapis màu xanh tự nhiên có thể được làm nóng nhẹ và sau đó được nhuộm để cải thiện màu sắc của nó. Thuốc nhuộm có thể bong ra nếu được cọ xát với axeton (chất tẩy sơn móng tay) hoặc cồn biến tính, vì vậy, đôi khi thuốc nhuộm được phủ lên bằng một lớp sáp hoặc nhựa.
Những viên lapis chất lượng kém thường được nhuộm màu.
Sáp
Chất bịt kín bằng sáp có thể xấu đi khi chúng tiếp xúc với nhiệt hoặc dung môi. Lapis có thể được ngâm tẩm với sáp hoặc dầu để cải thiện màu sắc và độ bóng của nó. Độ ổn định của các phương pháp xử lý này là khác nhau
Lapis Lazuli giả mạo
Vì giá trị và giá trị lâu đời của nó, đá nhái lapis gần như lâu đời bằng chính viên đá thật. Tthực tế, người Ai Cập cổ đại đã phát triển một loại đá lapis lazuli giả, và có vẻ như nó được tô màu bằng đồng sunfat. Một số vật liệu khác đã được sử dụng để bắt chước lapis lazuli là thủy tinh và nhựa.
Các vật liệu tự nhiên đã qua xử lý như fenspat nhuộm, canxit nhuộm và howlite nhuộm thường được sử dụng để bắt chước màu xanh lam của lapis lazuli. Sodalite, một vật liệu đá quý tự nhiên khác, có màu xanh hấp dẫn và bề ngoài tương tự như đá lapis.
Viên đá lapis lazuli cabochon giả và viên được bán trên thị trường là “lapis tái tạo” thực chất là một viên đá ghép.
Kim Qui on Shopee
Ngọc Lưu Ly (Lapis Lazuli) – Đặc điểm, lịch sử, vẻ đẹp và giá trị
Lapis lazuli — cái tên có nguồn gốc từ tiếng Latin có nghĩa là “đá xanh” — từ lâu đã được trân trọng như một vật liệu quý cùng với các công dụng khác của nó. Người Ai Cập cổ đại nghiền nó thành bột để sử dụng trong mỹ phẩm. Những nghệ nhân thời trung cổ đã sử dụng nó trong tranh khảm để tô điểm cho các thánh đường. Các họa sĩ thời Phục hưng thèm muốn lapis như một thành phần để tạo ra chất “ultramarine” màu xanh lam, một loại vật liệu đắt tiền có độ sáng và độ ổn định vô song.
Đặc điểm của Lapis Lazuli
Lapis lazuli là một loại đá được cấu thành từ sự kết hợp của một số khoáng chất. Loại đá quý cổ đại này chứa ba khoáng chất với số lượng khác nhau: lazurite, calcite và pyrite. Đôi khi, nó cũng chứa một hoặc nhiều khoáng chất sau: diopside, amphibole, feldspar và mica.
Ma trận calcite
Lapis thường chứa lượng khác nhau của ma trận canxit màu trắng – là loại đá chủ bao quanh vật liệu đá quý – hoặc chứa các đốm/đường vân pyrite màu vàng lấp lánh, hoặc cả hai. Lapis Lazuli cũng có thể có màu đồng nhất, mịn, không có pyrite và calcite có thể nhìn thấy được.
Độ trong
Lapis có độ trong từ trong suốt đến mờ đục, với ánh thủy tinh hay ánh sáp.
Độ dai
Nó có độ dai tương đối, vừa đủ để mài khắc thành các tách phẩm lớn.
Độ cứng Mohs
Độ cứng của nó nằm trong khoảng từ 5 đến 6 trên thang Mohs, tùy thuộc vào sự pha trộn của các khoáng chất.
Màu sắc
Được mô tả với những cái tên khác nhau như “indigo”, “royal”, “midnight” hoặc “marine blue”, màu đặc trưng của lapis lazuli là hơi xanh lục đến xanh lam hơi xám, có tông màu trung bình đến tối và độ bão hòa cao.
Mặc dù nhiều người liên kết lapis lazuli với màu xanh lam đậm, nó cũng được tìm thấy trong các sắc thái khác của màu xanh lam và thậm chí là các màu khác. Màu của nó có thể từ xanh tím đậm và xanh royal đến xanh nhạt, đến xanh ngọc lam và xanh lục. Sự kết hợp của các khoáng chất cấu thành quyết định màu sắc. Ví dụ, lazurite chịu trách nhiệm cho lapis có màu xanh royal, trong khi một khoáng chất được gọi là afghanite tạo ra màu xanh lam nhạt.
Lịch sử và truyền thuyết về Lapis Lazuli
Các nhà sử học tin rằng mối liên hệ giữa con người và lapis lazuli đã kéo dài hơn 6.500 năm. Loại đá quý này được các nền văn minh cổ đại của Lưỡng Hà, Ai Cập, Trung Quốc, Hy Lạp và La Mã trân trọng. Họ đánh giá cao nó vì màu sắc sống động, tinh tế. Họ đánh giá cao nó nhiều như họ đánh giá cao những viên đá quý màu xanh lam khác như sapphire và ngọc lam.
Các đoàn lữ hành vận chuyển hàng hóa là những viên lapis lazuli quý giá của họ qua Bactria, trên đường đến các thành phố lớn của người Hy Lạp cổ đại, người Ấn Độ, Ai Cập, Lưỡng Hà và Ba Tư. Marco Polo đã đề cập đến các mỏ lapis trong khu vực vào năm 1271, nhưng ít người bên ngoài đã nhìn thấy chúng vì vị trí khắc nghiệt của chúng.
Trong hàng ngàn năm, lapis đã được thời trang để thể hiện màu sắc đậm và phong phú của nó. Thông thường, lapis được sử dụng trong đồ trang sức đã được cắt thành cabochon, hạt, khảm và viên. Nhưng công dụng của lapis lazuli chưa bao giờ chỉ giới hạn ở đồ trang sức. Nó cũng là một vật liệu khắc phổ biến. Trong suốt lịch sử của nó, lapis đã được tạo thành các vật dụng thực tế, bao gồm bảng trò chơi, bát, cán dao găm, lược chải tóc và bùa hộ mệnh.
Ngày nay, lapis thường được tạo hình thành các tác phẩm điêu khắc theo chủ đề thiên nhiên và tự do. Một số tác phẩm chạm khắc này trở thành nghệ thuật có thể mặc được, một số khác chỉ mang tính chất trang trí.
Các nguồn khai thác Lapis Lazuli
Nguồn khai thác lapis lazuli tốt nhất ngày nay cũng giống như nguồn khai thác truyền thống có từ hàng nghìn năm trước – những ngọn núi của Afghanistan. Các nguồn chính khác là Chile và hồ Baikal ở Siberia, Nga. Các nguồn nhỏ là Angola, Canada, Colorado (Mỹ) và Pakistan.
Afghanistan
Badakshan, một tỉnh ở Afghanistan ngày nay, là một vùng núi hoang vu, không có bất kỳ thảm thực vật nào. Những rặng núi tuyệt cao 6000m, và được điểm xuyết bởi những khe núi hiểm trở. Con người đến đó để tìm kiếm một thứ duy nhất: kho báu màu xanh mang tên lapis lazuli.
Các mỏ ở Afghanistan là những hang động khổng lồ được nối với nhau bằng những lối đi hẹp, nóng bức và ngột ngạt. Những người thợ mỏ sử dụng thuốc nổ để tách rời các tấm đá thô rời khỏi các bức tường hang động. Thật không may, công nhân đôi khi sử dụng quá nhiều thuốc nổ mà không có các biện pháp phòng ngừa an toàn đầy đủ. Điều này gây ra các vụ sập hang và các thảm họa khác dẫn đến những cái chết thương tâm. Thuốc nổ cũng có thể làm hỏng đá thô, gây ra các vết nứt làm cho những sản phẩm thu được kém giá trị trên thị trường.
Những người thợ mỏ vác ba lô mang những khối đá lapis thô xuống những con đường mòn trên núi dốc để đến địa điểm cắm trại của họ. Cuộc hành trình nguy hiểm kéo dài khoảng một tuần rưỡi và các con đường có thể bị chặn bởi các nhóm khủng bố yêu cầu trả tiền để đi qua. Sau đó, đá thô có thể được chuyển đến miền tây Pakistan để chế tác hoặc buôn bán.
Sam Naseri – về Lapis Lazuli đến từ Afghanistan
Naseri lớn lên trong nghề buôn bán lapis, làm việc cho cha mình khi còn là một cậu bé. Sinh ra ở Afghanistan, anh ta tự tin về kiến thức sâu sắc về loại quý này của quê hương.
Naseri bắt đầu câu chuyện bằng cách khoe các mẫu lapis lazuli chất lượng tốt nhất của công ty mình và mô tả các loại khoáng chất và thành phần khác nhau của chúng. Công ty của anh chuyên bán đá thô, nhưng cũng sản xuất quả cầu, đồ chạm khắc, hạt và các mặt hàng khác từ vật liệu quý hiếm có màu xanh tuyệt vời này.
Các vật liệu có màu xanh royal tốt nhất chỉ đến từ hai mỏ trên thế giới – ở Chile và Afghanistan, trong đó Afghanistan là nguồn vốn được ưa chuộng. Sam Naseri giải thích rằng loại vật liệu cũ hơn – vốn từ một mỏ không còn hoạt động – có chất lượng cao hơn nhiều so với vật liệu mới bây giờ. Hiển nhiên chúng cực kỳ hiếm và nhận được nhu cầu lớn từ người mua.
Xung quanh anh ấy là những khối đá, sản phẩm của công ty mình, anh ấy giới thiệu cho chúng ta hiểu về lapis lazuli ở những cấp độ chất lượng khác nhau. Naseri phun một ít nước lên một trong những mẫu chất lượng cao của mình, làm nổi bật các đặc điểm của một viên đá tuyệt hảo. Sau đó, anh ta đặt hai quả cầu đá có chất lượng khác nhau cạnh nhau. Sam Naseri giải thích rằng lapis lazuli có độ cứng tốt nên dễ dàng đánh bóng bằng các thiết bị phù hợp. Người mua tìm kiếm một viên đá diện tích có thể sử dụng càng nhiều càng tốt khi mua đá thô.
Khi được hỏi bằng cách nào lapis lazuli đi từ của mỏ đến chợ, Naseri nói rằng nó được vận chuyển bằng ô tô, ngựa, người, la — bất kỳ phương tiện giao thông nào hiện có. Công ty của anh – Global Gems – bán ở Mỹ và cả quốc tế. Khách hàng bao gồm các nhà thiết kế, thợ khảm và nhà sản xuất đồ trang sức và hạt. Các mẫu lớn hơn được sử dụng cho các dự án ốp lát gạch cao cấp.
Loạt phân đoạn phỏng vấn này cho chúng ta thấ một người đàn ông có tình yêu thực sự và kiến thức sâu sắc về loại đá quý đẹp và kỳ lạ mà anh ta kinh doanh.
Những thăng trầm
Trong cuộc nội chiến năm 1984 của Afghanistan, chính phủ đã bán một số lượng lớn lapis để gây quỹ chống lại chế độ do Liên Xô chống lưng. Kết quả là, một lượng lớn lapis thô tràn ngập thị trường toàn cầu và giá cả giảm xuống. Trong những năm 1990, tình trạng bất ổn dân sự trong khu vực đã ảnh hưởng đến thị trường toàn cầu. Nguồn cung lapis lazuli thô từ Afghanistan giảm 50% do giao tranh ở khu vực khai thác Badakhshan. Hầu hết lapis được bán cho người mua ở Hồng Kông, và doanh số bán hàng ở khu vực đó giảm do suy thoái kinh tế châu Á.
Kể từ vụ tấn công khủng bố ngày 11 tháng 9 năm 2001, nguồn cung cấp lapis lazuli chỉ còn lẻ tẻ. Trong khi Badakhshan là một khu vực tương đối ổn định và an ninh trước đó, sau khiHoa Kỳ loại bỏ Taliban khỏi quyền lực, khu vực này ngày càng trở nên kém an ninh hơn. Vào thập kỷ thứ hai của thiên niên kỷ mới, rủi ro từ khủng bố đã tăng lên đáng kể, làm thu hẹp nguồn cung cấp lapis.
Chile
Lapis lazuli đã được khai thác từ Vùng Coquimbo của Chile từ năm 1905. Một số nguyên liệu khai thác từ vùng này đạt đến chất lượng của lapis lazuli cao cấp đến từ Afghanistan. Vật liệu Lapis Chile cấu thành từ lazurite xanh, cùng với wollastonite, canxit, haüyne, diopside, pyrite và một lượng nhỏ các khoáng chất khác. Các mỏ lapis nằm trên dãy núi Andes ở độ cao 3.500 m. Ngày nay, khu vựa này cho ra đời khoảng 150 tấn đá thô hàng năm. Phần lớn lapis lazuli được chế biến tại địa phương. Lapis lazuli chất lượng cao được sử dụng làm đồ trang sức hoặc chạm khắc, vật liệu chất lượng thấp hơn được chạm khắc hoặc sử dụng trong các vật liệu xây dựng, trang trí, nội khác nhau, chẳng hạn như mặt bàn hoặc gạch lát.
Hai công ty — Las Flores de Los Andes S.A. và Compañía Minera LapisChile S.A. — hiện đang khai thác lapis lazuli và cung cấp nguyên liệu thô và thành phẩm cho thị trường địa phương và quốc tế. Hầu hết lapis lazuli do Las Flores de Los Andes khai thác được bán dưới dạng vật liệu thô, tính theo kg, với nhiều kích cỡ khác nhau. Phần lớn được gia công trong nước, phần còn lại chủ yếu đến Đức, Ý và Hoa Kỳ. Một ngành công nghiệp phát triển mạnh của các nghệ nhân địa phương Chile làm việc riêng lẻ hoặc theo nhóm gia đình nhỏ, để sản xuất đồ trang sức và các đồ vật trang trí làm từ lapis lazuli.
Đánh giá giá trị của lapis lazuli
Giá trị của lapis có thể được xác định từ hai yếu tố quan trọng: màu sắc của viên đá (vốn có được từ kết cấu của nó), và trình độ mài khắc của người thợ
Màu sắc
Lapis lazuli chất lượng cao nhất phải có một màu xanh đồng đều, có nghĩa là không thể thấy các mảng calcite trắng. Càng nhiều mảng calcite trắng, thì viên đá càng giảm giá trị
Lapis lazuli còn có thể chứa các đốm pyrit màu vàng. Nếu các đốm vàng nhỏ và rải rác một cách hấp dẫn khắp viên đá quý, thì sự hiện diện của chúng không nhất thiết làm giảm giá trị của lapis lazuli. Tuy nhiên, những viên lapis chất lượng thấp nhất trông xỉn màu và có màu xanh lục, là kết quả của việc dư thừa pyrit.
Các cấp độ hất lượng của lapis dựa trên màu sắc và sự hiện diện hay không có các khóang chất calcite hoặc pyrite. Các loại lapis trên thị trường hiện nay, theo thứ tự giá trị của chúng, là:
Ba Tư hoặc Afghan
Màu xanh đậm, đồng đều, tone đậm vừa, hơi ngả tím. Chứa ít hoặc không có pyrite, và không có calcite
Nga hay Siberia
Nhiều tông màu và độ đậm nhạt khác nhau của màu xanh. Chứa pyrite và có thể chứa một số calcite
Chile
Thường nhuốm màu hoặc đốm với màu xanh lá cây, với ma trận calcite rõ ràng
Lưu ý, đối với lapis và nhiều loại đá quý khác, vẻ ngoài hay màu sắc của viên đá có thể được mô tả bằng cách sử dụng một tính từ đề cập đến một quốc gia hoặc khu vực, nhưng điều đó không nhất thiết có nghĩa là viên đá quý thực sự đến từ khu vực đó. Do đó, những chiếc vòng tay có nhiều đốm canxit trắng và nhiều mảng xanh có thể được bán với tên “Chile”, nhưng điều này không có nghĩa là nó thực sự đến từ Chile.
Mài cắt
Trong hàng ngàn năm, lapis đã được chế tác để thể hiện màu sắc mãnh liệt của nó. Thông thường, các kiểu cắt lapis để sử dụng trong đồ trang sức là cabochon, hạt, khảm và viên, cũng như chạm khắc trang trí.
Chủ đề thiên nhiên và tự do là chủ đề chính cho tác tác phẩm điêu khắc, chạm khắc lapis thời hiện đại. Một số tác phẩm chạm khắc này trở thành trang sức có thể mang được, những tác phẩm khác hoàn toàn chỉ mang tính chất trang trí.
Nhìn chung, giá trị nghệ thuật nâng tầm vẻ đẹp của lapis. Vì thế, tuy sản lượng dồi dào, chỉ một phần nhỏ là được chế tác nghệ thuật, phần lớn còn lại biến thành đá lát, hay mặt bàn.
Lapis Lazuli đã qua xử lý và Lapis Lazuli giả mạo
Lapis Lazuli đã qua xử lý
Các phương pháp xử lý lapis lazuli là phổ biến, nhưng chúng không vĩnh viễn và viên đá đã được xử lý luôn có giá trị thấp hơn viên đá lapis tự nhiên có bề ngoài tương tự.
Nhuộm màu
Nhuộm là một trong những phương pháp xử lý lapis phổ biến nhất. Nó cải thiện màu sắc và che giấu các tạp chất canxit. Thuốc nhuộm có thể được áp dụng cho toàn bộ viên đá hoặc chỉ cho các mảng canxit màu trắng. Việc xử lý làm cho đá có màu xanh lam đồng đều hơn. Lapis màu xanh tự nhiên có thể được làm nóng nhẹ và sau đó được nhuộm để cải thiện màu sắc của nó. Thuốc nhuộm có thể bong ra nếu được cọ xát với axeton (chất tẩy sơn móng tay) hoặc cồn biến tính, vì vậy, đôi khi thuốc nhuộm được phủ lên bằng một lớp sáp hoặc nhựa.
Sáp
Chất bịt kín bằng sáp có thể xấu đi khi chúng tiếp xúc với nhiệt hoặc dung môi. Lapis có thể được ngâm tẩm với sáp hoặc dầu để cải thiện màu sắc và độ bóng của nó. Độ ổn định của các phương pháp xử lý này là khác nhau
Lapis Lazuli giả mạo
Vì giá trị và giá trị lâu đời của nó, đá nhái lapis gần như lâu đời bằng chính viên đá thật. Tthực tế, người Ai Cập cổ đại đã phát triển một loại đá lapis lazuli giả, và có vẻ như nó được tô màu bằng đồng sunfat. Một số vật liệu khác đã được sử dụng để bắt chước lapis lazuli là thủy tinh và nhựa.
Các vật liệu tự nhiên đã qua xử lý như fenspat nhuộm, canxit nhuộm và howlite nhuộm thường được sử dụng để bắt chước màu xanh lam của lapis lazuli. Sodalite, một vật liệu đá quý tự nhiên khác, có màu xanh hấp dẫn và bề ngoài tương tự như đá lapis.